Adapun mazhab yang empat terus menerus mendapat sokongan dari ulama Muslim sampai sekarang. Beratus ratus kitab telah ditulis dirusun dari zaman ke zaman, diatur menurut mazhab masing masing dari beberapa imam itu.
1. Mazhab Hanafi
Penyusunnya imam Abu Hanifah. Beliau dilahirkan pada tahun 80 Hijriyah dan meninggal di Baglad pada tahun 150 Hijriyah. Beliau belajar di Koufah, dan disanalah beliau mulai menyusun mazhabnya. Kemudian beliau duduk berfatwa mengembangkan ilmu pengetahuan di Banglad. Beliau memberikan penerangan kepada segenap lapisan kaum Muslimin, sehingga beliau terkenal sebagai seorang alim yang besar dimasa itu. Mahir dalam ilmu fiqh, pandai mengistinbathkan hukum dari Al Quran dan Hadist.
Menurut riwayat yang dapat dipercaya dikatakan bahwa beliau adalah wadhi' ilmu fiqh(yang pertama menyusun fiqh hingga saat ini). Telah bergaul bersama Abu Hanifah beberapa ulama mereka mempelajari mazhab itu dan mereka tulis hukum hukum yang mereka dapat dari beliau itu. Mereka adalah sebagai penyokong mazhab Abu Hanifah, kemudian sebagian besar dari mereka itu kembali menyelidiki dan memeriksa hukum hukum tadi dengan memeriksa dalil dalilnya serta disesuaikan dengan keadaan keadaan kefaedahan dan kemudharatannya. Sehingga mereka tidak mufakat terhadap sebagian dari mereka tetapkan pada hukumnya menurut pendapat mereka yang berbeda dengan pendapat Imam Abu Hanifah, mereka inilah yang dinamakan sahabat sahabat Abu Hanifah. diantaranya Abu Yusuf, Muhammad bin Hasan dan Zufar. Mazhab ini banyak tersiar di negeri negeri Banglad, Parsi, Bukhara, Mesir, Syam dan tempat tempat lain.
2. Mazhab Maliki
Nama penysunnya Malik bin Anas Al Ashbahi, beliau dilahirkan tahun 93 Hijriyah, dan meninggal pada bulan Safar tahun 170 Hijriyah. Beliau belajar di Madinah dan disanalah beliau menulis kitab Al Muattha, kitab hadist yang terkenal sampai sekarang. Beliau menyusun kitab tersebut atas anjuran Khalifah Manshur ketika beliau bertemu diwaktu haji.
Beliau susun mazhab beliau atas empat dasar yaitu kitab suci, sunnah rosul, Ijma' dan Qias. Hanya dasar yang terakhir beliau gunakan dalam hal hal yang terbatas sekali, karena beliau ahli hadist, beliau berkata: Sesungguhnya saya sebagai manusia biasa kadang kadang benar kadang kadang salah, maka hendaklah kamu periksa dan kamu selidiki pendapat pandapatku itu, mana yang sesuai dengan sunnah, ambillah.
Imam malik ahli fiqh dan hadist, beliau terbilang paling berpengaruh pada masanya diseluruh Hijaz. Orang menyebut beliau Sayyid Fuqaha al Hijaz. (pemimpin ahli fiqh diseluruh daerah Hijaz) Beliau mempunyai sahabat(murid murid) yang banyak, diantaranya yang terkemuka Muhammad bin idris bin Syafi'i. Al Laitsi bin Sa'ad Abu Ishaq Al farazi dan lain lain. Pengikut mazhab ini yang terbanyak di Tunisia, Tripoli, Maghribi, Mesir.
3. Mazhab Syafi'i
Nama penyusunnya Muhammad bin Idris bin Syafi'i turunan bangsa Quraisy Beliau dilahirkan di Khuzzah tahun150 Hijriyah, dan meninggal di Mesir tahun 204 Hijriyah. Sewaktu beliau berumur 7 tahun telah hafal Al Quran, setelah beliau umur 10 tahun beliau hafal Al Muattha(kitab guru beliau Imam Malik) Setelah berumur 20 tahun beliau mendapat izin dari gurunya (Muslim bin Khalid) untuk berfatwa. Kata 'Ali bin Usman: Saya tidak pernah melihat seorang yang lebih pintar dari Syafi'i, sesungguhnya tidak ada seorangpun yang menyamainya dimasa itu, yang pintar dalam segala pengetahuan, sehingga bila ia melontarkan anak panah dijamin 90% mengenai sasaran.
Setelah beliau berumur 20 tahun beliau hijrah ke Madinah karena mendengar kabar Imam Malik yang begitu terkenal seorang alim besar dalam ilmu hadist dan fiqh. Disana beliau belajar kepada Imam Malik, kemudian beliau ke Irak disana beliau bergaul bersama sahabat sahabat Imam Abu Hanifah. Dan beliau kemudian ke Parsi dan beberapa negeri lain. Kira kira dalam dua tahun perjalanan.
Dalam perjalanannya beliau mendapatkan ilmu ilmu pengetahuan dan tabiat manusia. Keadaan bahwa yang menimbulkan perbedaan adat dan akhlak, sangat berguna bagi beliau sebagai alat untuk mempertimbangkan hukum peristiwa peristiwa yang akan terjadi yang akan dihadapi beliau. Kemudian beliau diminta oleh Khalifah Harun Ar Rasyid supaya tetap di Bagdad. Setelah beliau tetap disana, beliau menyiarkan agama dan pendapat pendapat beliau diterima oleh segala lapisan. Bertukar pikiran dengan ulama ulama terutama dengan sahabat sahabat imam Abu Hanifah, sehingga dengan pergaulan dan pertukaran pemikiran itu beliau dapat menyusun pendapat qadim(pendapat yang pertama). Kemudian beliau kembali ke Mekah sampai tahun 198 Hijriyah. Pada tahun itu beliau sampai di Mesir dan disana beliau menyusun pendapat beliau yang baru (qaulul jadid)
Kata kata Syafi'i yang sangat perlu menjadi perhatian, terutama bagi ulama yang menyokong dan mengikuti mazhab Syafi'i, ialah: "Apabila hadist itu sah, itulah mazhabku, dan buanglah perkataanku yang timbul dari ijitihadku" pengikut mazhab Syafi'i yang terbanyak di Mesir, Kurdistan, Yaman, Aden, Hadramaut, Makkah, Pakistan, Indonesia dan lain lain.
4. Mazhab Hanbali
Nama penyusunnya Ahmad bin Muhammad bin Hanbal bin Hilal. Beliau dilahirkan di Bagdad dan meinggal pada hari jumat tangal 12 Rabiul awwal tahun 241 Hijriah. Beliau belajar sejak kecil di Bagdad, Syam, Hijaz dan Yaman. Beliau adalah murid imam Syafi'i. Syafi'i memuji beliau katanya: "Saya keluar dari Bagdad, tidak saya tinggalkan disana seorang yang lebih taqwa, lebih wara' , lebih alim selain dari Ahmad bin Hanbal, yang sungguh banyak menghafal hadist."
Murid beliau banyak yang terkemuka, diantaranya Bukhari dan Muslim.Beliau berpegang teguh kepada fatwa sahabat apabila tidak ada nas, Beliau susun mazhab beliau atas empat dasar.Dasar pertama nas Quran dan Hadist. Dalam soal yang beliau hadapi beliau selidiki nas ada atau tidaknya, kalau ada nas beliau berfatwa menurut nas itu. Dasar kedua, fatwa sahabat. Dalam satu peristiwa apabila tidak ada nas yang bersangkutan dengan peristiwa itu, beliau cari fatwa sahabat sahabat. : apabila ada fatwa dari seorang sahabat, sedang beliau tidak melihat bantahannya dari sahabat sahabat lain, beliau hukumkan peristiwa itu menurut fatwa sahabat tadi. Jika fatwa itu berbeda antara beberapa sahabat beliau pilih yang lebh dekat kepada Kitab atau Sunnah.
Dasar ketiga hadist mursal, atau lemah, apabila tidak bertentangan dengan dalil dalil yang lain. Dasar ke empat qias. Beliau tidak memakai qias kecuali apabila tidak ada jalan yang lain. Beliau sangat berhati hati melahirkan fatwa apabila tidak ada nas atau atsar sahabat. Sehingga kemugkinan besar karena sangat hati hati beliau menjalankan fatwa itu, menyebabkan lambatnya mazhab beliau tersiar didaerah daerah yang jauh, apalagi murid murid beliaupun sangat berhati hati pula.
Mula mula mazhab itu tersiar di Bagdad, kemudian berangsur angsur keluar ke daerah daerah lain, sekarang yang terbanyak pengikutnya di Hijaz. apalagi sesudah ditetapkan oleh raja Ibnu Sa'ud menjadi mazhab resmi bagi pemerintah Saudi Arabia. Di Mesir tidak nampak Mazhab ini kecuali pada abad 7 Hijriyah. Hingga sekarang tidak banyak rakyat mesir yang mengikuti Mazhab ini.
3. Mazhab Syafi'i
Nama penyusunnya Muhammad bin Idris bin Syafi'i turunan bangsa Quraisy Beliau dilahirkan di Khuzzah tahun150 Hijriyah, dan meninggal di Mesir tahun 204 Hijriyah. Sewaktu beliau berumur 7 tahun telah hafal Al Quran, setelah beliau umur 10 tahun beliau hafal Al Muattha(kitab guru beliau Imam Malik) Setelah berumur 20 tahun beliau mendapat izin dari gurunya (Muslim bin Khalid) untuk berfatwa. Kata 'Ali bin Usman: Saya tidak pernah melihat seorang yang lebih pintar dari Syafi'i, sesungguhnya tidak ada seorangpun yang menyamainya dimasa itu, yang pintar dalam segala pengetahuan, sehingga bila ia melontarkan anak panah dijamin 90% mengenai sasaran.
Setelah beliau berumur 20 tahun beliau hijrah ke Madinah karena mendengar kabar Imam Malik yang begitu terkenal seorang alim besar dalam ilmu hadist dan fiqh. Disana beliau belajar kepada Imam Malik, kemudian beliau ke Irak disana beliau bergaul bersama sahabat sahabat Imam Abu Hanifah. Dan beliau kemudian ke Parsi dan beberapa negeri lain. Kira kira dalam dua tahun perjalanan.
Dalam perjalanannya beliau mendapatkan ilmu ilmu pengetahuan dan tabiat manusia. Keadaan bahwa yang menimbulkan perbedaan adat dan akhlak, sangat berguna bagi beliau sebagai alat untuk mempertimbangkan hukum peristiwa peristiwa yang akan terjadi yang akan dihadapi beliau. Kemudian beliau diminta oleh Khalifah Harun Ar Rasyid supaya tetap di Bagdad. Setelah beliau tetap disana, beliau menyiarkan agama dan pendapat pendapat beliau diterima oleh segala lapisan. Bertukar pikiran dengan ulama ulama terutama dengan sahabat sahabat imam Abu Hanifah, sehingga dengan pergaulan dan pertukaran pemikiran itu beliau dapat menyusun pendapat qadim(pendapat yang pertama). Kemudian beliau kembali ke Mekah sampai tahun 198 Hijriyah. Pada tahun itu beliau sampai di Mesir dan disana beliau menyusun pendapat beliau yang baru (qaulul jadid)
Kata kata Syafi'i yang sangat perlu menjadi perhatian, terutama bagi ulama yang menyokong dan mengikuti mazhab Syafi'i, ialah: "Apabila hadist itu sah, itulah mazhabku, dan buanglah perkataanku yang timbul dari ijitihadku" pengikut mazhab Syafi'i yang terbanyak di Mesir, Kurdistan, Yaman, Aden, Hadramaut, Makkah, Pakistan, Indonesia dan lain lain.
4. Mazhab Hanbali
Nama penyusunnya Ahmad bin Muhammad bin Hanbal bin Hilal. Beliau dilahirkan di Bagdad dan meinggal pada hari jumat tangal 12 Rabiul awwal tahun 241 Hijriah. Beliau belajar sejak kecil di Bagdad, Syam, Hijaz dan Yaman. Beliau adalah murid imam Syafi'i. Syafi'i memuji beliau katanya: "Saya keluar dari Bagdad, tidak saya tinggalkan disana seorang yang lebih taqwa, lebih wara' , lebih alim selain dari Ahmad bin Hanbal, yang sungguh banyak menghafal hadist."
Murid beliau banyak yang terkemuka, diantaranya Bukhari dan Muslim.Beliau berpegang teguh kepada fatwa sahabat apabila tidak ada nas, Beliau susun mazhab beliau atas empat dasar.Dasar pertama nas Quran dan Hadist. Dalam soal yang beliau hadapi beliau selidiki nas ada atau tidaknya, kalau ada nas beliau berfatwa menurut nas itu. Dasar kedua, fatwa sahabat. Dalam satu peristiwa apabila tidak ada nas yang bersangkutan dengan peristiwa itu, beliau cari fatwa sahabat sahabat. : apabila ada fatwa dari seorang sahabat, sedang beliau tidak melihat bantahannya dari sahabat sahabat lain, beliau hukumkan peristiwa itu menurut fatwa sahabat tadi. Jika fatwa itu berbeda antara beberapa sahabat beliau pilih yang lebh dekat kepada Kitab atau Sunnah.
Dasar ketiga hadist mursal, atau lemah, apabila tidak bertentangan dengan dalil dalil yang lain. Dasar ke empat qias. Beliau tidak memakai qias kecuali apabila tidak ada jalan yang lain. Beliau sangat berhati hati melahirkan fatwa apabila tidak ada nas atau atsar sahabat. Sehingga kemugkinan besar karena sangat hati hati beliau menjalankan fatwa itu, menyebabkan lambatnya mazhab beliau tersiar didaerah daerah yang jauh, apalagi murid murid beliaupun sangat berhati hati pula.
Mula mula mazhab itu tersiar di Bagdad, kemudian berangsur angsur keluar ke daerah daerah lain, sekarang yang terbanyak pengikutnya di Hijaz. apalagi sesudah ditetapkan oleh raja Ibnu Sa'ud menjadi mazhab resmi bagi pemerintah Saudi Arabia. Di Mesir tidak nampak Mazhab ini kecuali pada abad 7 Hijriyah. Hingga sekarang tidak banyak rakyat mesir yang mengikuti Mazhab ini.
No comments:
Post a Comment